De Landgenoten financiert de aanplant van 41 bomen op het landbouwperceel dat De Landgenoten aankoopt voor biologisch tuinbouwbedrijf Herdershof. Deze aanplant is het sluitstuk van een laboratoriumproject gefinancierd door de Vlaamse overheid waarmee De Landgenoten onderzocht hoe vrijwilligers te engageren om naar geschikte landbouwgrond te zoeken. Het planten van de bomen is een symbolische daad die aangeeft dat we zekerheid hebben gecreëerd over het gebruik van deze gronden. Bovendien dragen we duidelijk bij aan de biodiversiteit van het perceel én aan de sociale meerwaarde ervan.
Tweejarige zoektocht naar zekere grond
Dankzij middelen van de Vlaamse overheid, kon De Landgenoten kennis opdoen over hoe vrijwilligers te egageren om naar geschikte landbouwgrond voor boeren te zoeken. Het traject werd wegens corona uitgesponnen over twee jaar en leverde wel nieuwe gronden op voor de boeren in kwestie, maar geen nieuwe aankopen voor De Landgenoten.
Boomplantfeest als symbool voor belang zekere grond
Toch wilden we het geplande boomplantfeest laten doorgaan. Bomen planten heeft namelijk een grote symbolische waarde: je plant als boer of gebruiker geen bomen op grond waarover je niet zeker bent. Om te investeren in biodiversiteit moet je als boer zeker zijn dat je zelf de vruchten kan plukken. Dat kan alleen als je zeker bent dat je de grond nog voor lange tijd kan gebruiken. Corona gooide roet in het eten: vanwege de verstrengde maatregelen maken we er geen boomplantfeest van, maar laten we de boer alvast zelf de bomen planten. Een feestelijke inhuldiging kan nog altijd in de lente wanneer de coronasituatie – hopelijk – weer onder controle is.
Een zomerlinde en 40 laagstam appelbomen op Herdershof
Voor het planten van de bomen kozen we voor de grond van Herdershof. Er komt een zomerlinde, een boom die hoog en groot wordt, en die lekker ruikt. Rond deze boom zullen feesten gegeven worden. Daarnaast worden er 40 laagstam appelbomen geplant, als een soort haag. De bloemen zullen bijen aantrekken en de vruchten kunnen mee in het fruitpakket. Van de appels van mindere kwaliteit zal sap worden geperst om te verkopen.
De rol van bomen op een biologische boerderij
Deze toepassing laat goed zien hoe biodiversiteit en landbouw kunnen samengaan. Bomen slaan CO2 op, geven beschutting aan dieren, trekken bestuivers aan, leveren oogst én verbeteren de bodemvruchtbaarheid. Bomen stimuleren bovendien het bodemleven door hun bladeren elke keer opnieuw terug te brengen in de kringloop. Zo verbeteren ze de waterhuishouding van een landbouwperceel: door het hogere humusgehalte kan de grond meer water bergen. Bij droogte zuigen de bomen water uit diepere grondlagen op, dat via een soort ‘hydraulische lift’ ook in de gewaszone terechtkomt. Bovengronds zorgen bomen, struiken, heggen en bloemenranden voor een groter ecosysteem op het bedrijf, iets dat uiteindelijk ook de productie ten goede komt. Zo is er een duidelijke synergie tussen landbouw en natuur.
Toch zien we vandaag veel boerderijen zonder bomen. Bomen verdwenen geleidelijk uit het landbouwlandschap, onder andere door het opdrijven van de productie van landbouwgewassen, het toenemend gebruik van prikkeldraad en vooral de mechanisering van de landbouw. De laatste jaren is er een hernieuwde interesse om bomen of struiken te planten op landbouwpercelen. Maar bomen planten is een flinke investering. Je plant dus pas bomen als je zekerheid hebt over de grond waarop je teelt . En daar wringt het schoentje. Voor veel boeren is het moeilijk om betaalbare en beschikbare landbouwgrond te vinden en om zekerheid te krijgen over het grondgebruik.
Zeker toegang tot grond voor bioboeren
Zekere toegang tot grond voor bioboeren (m/v/x) : dat is waar De Landgenoten zich voor inzet. De Landgenoten biedt op haar gronden loopbaanlange zekerheid aan boeren én geeft hen de kans om het bedrijf over te dragen aan volgende generatie bioboeren. Dat maakt dat boeren willen en kunnen investeren in biodiversiteit. De Landgenoten vergroot met deze bomen de biodiversiteit op haar gronden, zowel ondergronds als bovengronds. En daar zijn we fier op!
De Landgenoten koopt landbouwgrond aan met giften en geld uit aandelen. Sinds haar oprichting in 2014 is De Landgenoten erin geslaagd om 43 hectare te verwerven, al zijn niet alle grondaankopen volledig afbetaald. We zoeken nog aandeelhouders en schenkers voor een heel aantal boeren.
Sinds 2019 telen Kaat, Tom en Ona in Wommelgem biologische groenten, fruit en bloemen en verkopen deze producten met oogstaandelen (CSA). Na jarenlange onzekerheid over hun grond, krijgen we nu de kans om grond voor hen te kopen. We plannen een aankoop in drie delen. Van zodra de teller op 50% staat, kunnen we het eerste perceel aankopen. Zorg jij dat deze boeren vaste grond onder hun voeten krijgen? Lees hier het portret.
Boeren Bas, Emma en Wannes telen samen zo’n 40-tal gewassen op 2,8 ha grond in Bevel (bij Nijlen). Deze grond is enkele jaren geleden aangekocht door een kennis om de boerderij uit de nood te helpen. Van bij de start leefde het idee om de grond nadien onder te brengen in een coöperatie zodat de grond als gemeengoed kan beheerd worden. Lees hier het portret.
Boer Tim runt met occasionele hulp van zijn partner Lies al 9 jaar ’t Lekkerland, een zelfoogstboerderij op een landelijk stukje Klein-Brabant. Het koppel zorgde ervoor dat De Landgenoten eigenaar kon worden van hun 1,2 ha landbouwgrond. Dat betekent immers grondzekerheid voor hun hele loopbaan. De grond is aangekocht maar nog niet afbetaald. Lees hier het portret.
Pepijn, Koen en Sophie vormen samen het team van Vark, een kleinschalige veehouderij in Nijlen. Dankzij de bereidwilligheid van een naburige stoppende boer om grond te verkopen, kan Vark groeien van een microveehouderij naar een gemengd bedrijf met eigen voederteelt. De Landgenoten zorgt daarbij voor grondzekerheid op lange termijn zodat investeringen in biodiversiteit mogelijk worden. Lees hier het portret.
De boeren van BoerEnCompagnie evolueerden met hun kleine groenteboerderij(en) naar een stevig gemengd bedrijf dat met hun kippen, varkens en runderen kringlooplandbouw in de praktijk brengt. Dankzij de steun van aandeelhouders en schenkers, werkt BoerEnCompagnie op 6 ha Landgenotengrond die voor altijd biologische landbouwgrond blijft. Lees hier het portret.
In de zomer van 2018 werd een mooi landbouwperceel in Kalmthout aangeboden aan De Landgenoten. Tom startte er met CSA-bedrijf Het Kruisbos. In het najaar van 2021 droeg Tom de boerderij over aan Joke Wouters. Joke droomde er al lang van om voltijds te boeren en voor Tom werd halftijds boeren in combinatie met zijn andere job te zwaar. Samen met Joke gaan we nu verder op zoek naar investeerders en donateurs die de grondaankoop helpen financieren. Lees hier het portret.
De Wassende Maan is een biodynamische boerderij gespecialiseerd in groententeelt. De boerderij bewerkt akkers op percelen in Deinze en Zulte en heeft 3,5 ha eigen land in Astene waarop de schuur, de kantoren en de biowinkel liggen. Er dient zich nu een aanliggend perceel van 2,8 hectare te koop aan. Voor De Wassende Maan betekent de extra grond een verdubbeling van de bewerkbare oppervlakte van hun site in Astene, waardoor ze ecologisch kunnen verdiepen. Lees hier het portret.
Jarno Claeys is een doorgewinterde biologische groente- en fruitboer die tot voor kort nooit zekerheid had over de gronden waarop hij teelde. Hij vond een geschikt bedrijf in Pittem om over te nemen, maar de investering voor de gebouwen en de landbouwgrond is dan weer te groot om alleen te dragen. Voor de aankoop van 2,5 ha landbouwgrond deed hij daarom beroep op De Landgenoten. De grond is verworven, maar nog niet afbetaald. Lees hier het portret.
Jon droomt van een divers en gemengd landbouwbedrijf met voornamelijk (pit)fruit, maar ook pluimvee en bewaargroenten. Hij wil zijn producten afzetten via een eigen hoevewinkel, lokale winkels, groothandel en sapproducenten. Samenwerken met gelijkgezinde collega’s is voor hem een must. Als het van Jon afhangt, dan genieten we binnen enkele jaren van een zelf gebottelde Ulbeekse appelcider van oude lokale appelrassen. Lees hier het portret.
Sinds 2018 beheert Davy vol enthousiasme het Vlinderveld, een zelfoogstboerderij voor groenten en kleinfruit op een dikke anderhalve kilometer van Zemst dorp. Davy teelt er op 1,2 ha grond, waarvan al 0,9 ha eigendom is van De Landgenoten. Een bijkomend stukje van 0,3 ha dat Davy gebruikt, kwam te koop. Ook dat is intussen vrijgekocht. Lees hier het portret.
