handvaten voor publieke grondeigenaren
In Vlaanderen is ongeveer 53.000 ha landbouwgrond in bezit van lokale besturen. Publieke grond boordevol kansen voor duurzame landbouw gericht op de lokale markt. Publieke grondeigenaren kunnen zo bijdragen aan verschillende beleidsdoelstellingen, waaronder die rond voeding, klimaat, water en socio-economische doelstellingen.
Verschillende lokale besturen maken al plaats voor duurzame initiatieven op de eigen gronden. Daarnaast kunnen ze ook als regulator optreden, bijvoorbeeld door hun vergunningenbeleid, of als facilitator, bijvoorbeeld door grondeigenaren te verbinden met jonge landbouwers of burgers te sensibiliseren.
Heel wat mogelijkheden dus! De Landgenoten ondersteunt en inspireert publieke grondeigenaren om aan de slag te gaan met hun landbouwgronden.
De Landgenoten ondersteunt.
Inspiratiesessie
In deze gratis sessie tonen we hoe doordacht bestuur op publieke landbouwgronden maatschappelijke meerwaarde kan genereren.
Meer info over deze sessie
Opleiding
Tijdens deze gratis opleiding overlopen we welke stappen je als lokaal bestuur kan nemen om je gronden te inventariseren.
Meer info over deze opleiding
Begeleiding op maat
Wil je als lokaal bestuur je landbouwgronden inzetten voor concrete landbouwprojecten, maar weet je niet waar te beginnen? De Landgenoten biedt trajecten op maat aan. We onderzoeken samen het potentieel van de eigen gronden, ondersteunen de gemeente bij het ontwikkelen van een visie en gaan aan de slag om een concreet project te realiseren.
Meer info over dit traject
Nieuwsbrief
Blijf je graag op de hoogte van onze werking op publieke gronden?
Schrijf je in voor onze driemaandelijkse nieuwsbrief over publieke gronden
Liever zelf aan de slag? Vraag dan onze gratis roadmap voor publieke grondeigenaren aan via contact@delandgenoten.be.
De Landgenoten inspireert.
Heel wat lokale besturen bieden al ruimte aan duurzame projecten op eigen gronden. Daarbij bevoordelen ze regelmatig projecten met een agro-ecologische inslag en nemen ze criteria zoals korte keten, sociale meerwaarde en ecologische duurzaamheid mee. Vaak hebben de initiatieven wel te kampen met onzekerheid over het gebruik van de gronden. Wil je als bestuur echt baanbrekend zijn, dan bezorg je de gebruiker-boer een gebruiksovereenkomst op lange termijn, liefst tot aan zijn of haar pensioen.
De verschillende rollen van lokale besturen
Lokale besturen met landbouwgrond in eigendom hebben een kostbaar instrument in handen om hun verschillende beleidsdoelen te realiseren. De Landgenoten ondersteunt hen expliciet in hun rol als eigenaar - zie het aanbod hierboven.
Als een lokaal bestuur geen grond bezit, kan het nog steeds optreden als regulator of als facilitator. Ook in die rollen kunnen lokale besturen de transitie naar een eerlijker, duurzamer en gezonder voedselsysteem helpen inzetten. Als facilitator kan je bijvoorbeeld nieuwe boeren die op zoek zijn naar grond, in contact brengen met oudere boeren die aan het uitbollen zijn. Of je kan een ruimte van de gemeente ter beschikking stellen voor een wekelijkse boerenmarkt en je burgers bewust maken over eerlijke prijzen voor de boer. Als regulator heb je een verantwoordelijkheid in het wel of niet toekennen van vergunningen met betrekking tot landbouwgrond.
De rollen van eigenaar, regulator en facilitator werden grondig uitgewerkt tijdens het Horizon2020-project Ruralization van Access to Land. De Landgenoten was één van de 18 Europese partners in dit project.
Hier vind je meer informatie over het Ruralization-project en de drie rollen die een lokaal bestuur kan opnemen.
Handboeken voor lokale besturen
De resultaten van het Ruralization-project werden gebundeld in een Engelstalig handboek voor lokale autoriteiten. Hierin wordt beschreven welke maatschappelijke meerwaarde publieke landbouwgronden kunnen hebben, en hoe lokale besturen de sleutel in handen hebben om deze meerwaarde te creëren. De drie bovenstaande rollen worden uitgebreid beschreven.
Ontdek hier het handboek 'Local authorities making farmland work for the public good'
Ook de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw (VVSG) heeft een inspirerend stappenplan opgesteld. Daarin nemen ze steden en gemeenten mee in de ontwikkeling van een lokaal voedselbeleid, met aandacht voor grondenbeleid. In dit 'kookboek' wordt er niet enkel nagedacht over visie, strategie en beleid rond voedsel, maar worden linken gelegd met verschillende beleidsdomeinen, SDG’s en voedselthema’s die een lokaal bestuur rechtstreeks kan beïnvloeden.
Download hier het inspirerende kookboek van VVSG.