Hoe pakken we voedselmoerassen aan? Niet door supermarkten als de nieuwe groenteboeren te beschouwen en mobiele verkooppunten in te zetten, zoals Sciensano stelt. Het mag ambitieuzer schrijft De Landgenoten-coördinator Petra Tas in dit opiniestuk voor De Morgen, dat 3 mei werd gepubliceerd.
Maar liefst 88,2 procent van de Vlamingen leefde in 2020 in een voedselmoeras waar je weinig verse groenten en fruit aantreft, aldus De Morgen (29/4). Sciensano, dat het onderzoek uitvoerde, beschouwt supermarkten als de nieuwe groenteboeren en stelt gratis water en mobiele verkooppunten voor.
Mag het ambitieuzer? Als we nu eens inzetten op een agro-ecologisch of biologisch landbouwbedrijf, gericht op verkoop aan de lokale gemeenschap, in elke gemeente? Daarmee pak je niet alleen de voedselmoerassen met gezonde verse voeding aan, maar creëer je ook lokale tewerkstelling, lokale economie, minder druk op de waterkwaliteit, meer gemeenschapsvorming. En met de nodige ondersteuning kan ook educatie of sociale meerwaarde gerealiseerd worden.
Hoewel het een hele klus is om dure landbouwgrond te verwerven, zo’n op de lokale markt gerichte bioboerderij in elke gemeente is zeker geen utopie. Gemeentes en steden bezitten immers vaak zelf landbouwgrond.
Er zijn al enkele steden en gemeentes die hun gronden beetje bij beetje inzetten voor vers en lokaal voedsel. Helaas beseffen vele publieke grondeigenaren niet welk krachtig beleidsinstrument ze in handen hebben. En wat te denken van gemeentebesturen die nog steeds OCMW-grond verkopen? Die gaan door, ondanks de oproep van Joris Relaes, administrateur-generaal van het ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) om de verkoop van publieke gronden even te bevriezen.
Maar het zijn niet alleen lokale besturen die boter op het hoofd hebben. Onze Vlaamse regering bepaalde al in het regeerakkoord dat een hervorming van de pachtwet zeker niet aan de teeltvrijheid zou komen. En het voorliggende voorstel van de nieuwe pachtwet gunt opnieuw slechts beperkte manoeuvreerruimte voor publieke grondeigenaren die wél een actief grondenbeleid willen voeren voor hun lokale agro-ecologische voedselstrategie. De nieuwe pachtwet riskeert publieke eigenaren te doen kiezen voor zeer onzekere en korte gebruiksovereenkomsten voor het voedende, innovatieve en verbindende werk van de boer. Wint daar iemand bij?
Mogen we ook nog even verwijzen naar het nieuwe Strategische plan Bio van de Vlaamse overheid? Dat zegt te willen streven naar 5 procent bio, in areaal, in aantal bedrijven, in consumptie... tegen 2027. Europa haalt gemiddeld 9 procent in areaal en streeft naar 25 procent tegen 2030. Hallo Vlaamse beleidsmakers? Publieke gronden (deels) omschakelen naar bio zou een enorme stap vooruit betekenen. Maak dat mogelijk, stimuleer dat, ondersteun die lokale besturen en zorg dat de gronden in hun bezit een hefboom worden voor de broodnodige omslag richting een duurzaam landbouw- en voedselsysteem.
Of is een voedselmoeras echt te verkiezen?
Help hier De Landgenoten voedselmoerassen indijken door landbouwgrond te kopen en deze voor altijd voor biolandbouw te bestemmen.