Sinds 2019 zetten Kaat, Tom en Ona zich met hart en ziel in voor Loof & Bezen, hun CSA in Wommelgem. Hoewel ze geen zekerheid hadden over de grond, plantten ze toch hagen en een voedselbos aan. ‘We hebben hier intussen een paradijs opgebouwd,’ zegt Tom. ‘Maar het staat op losse grond.’ Gelukkig kunnen we nu voor hen een aanpalend perceel aankopen. Bezorg jij deze boeren vaste grond onder hun voeten?
Twee rijen frambozen, wat rabarber en een bankje. Zo zag de start van Loof & Bezen er in 2018 uit. Nu lijkt dat misschien niet veel, voor Tom en Kaat betekende het toen de start van alles. Tom werkte op dat moment nog als industrieel ingenieur. ‘Omdat ik nood had aan iets anders, was ik twee maanden naar Spanje getrokken. Daar werkte ik een maand bij een boer die zijn groenten verkocht via CSA-pakketten – iets waar ik nog nooit van had gehoord.’ Terug thuis ging Tom deeltijds werken zodat hij zich helemaal in de biolandbouw kon verdiepen.
Gelukkig kwam hij rond die tijd ook Kaat tegen, een bio-ingenieur. Na haar doctoraat over kleinschalige landbouw in Ethiopië richtte ze mee De Landgenoten op, dat ze ook enkele jaren coördineerde. Omdat ze daar veel met bioboeren samenwerkte, kreeg ze zin om ook met haar handen in de landbouw te gaan werken. Daarop begon ze eerst aan een opleiding bij Landwijzer, om daarna met Tom CSA Loof & Bezen te beginnen op een van dichtst bij Antwerpen gelegen lanbouwgronden. ‘We waren echt complementair,’ herinnert Kaat zich die spannende beginperiode. ‘Wat ik niet kon, kon Tom wel. En omgekeerd.’
Dat was buiten Ona gerekend, die in 2019 plots een heel andere achtergrond meebracht naar het veld. ‘Ik kwam uit de geestelijke gezondheidszorg en droomde van een gastvrije plek waar mensen met een psychische kwetsbaarheid zich thuis konden voelen. Omdat biologische landbouw volgens mij die ruimte kon bieden, volgde ik een opleiding tot bioboer. Mijn eerste stage was bij Tom en Kaat en die voelde zo goed dat ik nooit meer ben vertrokken.’ Meteen begon ze er te experimenteren met vaste eetbare planten, een passie van haar. ‘Die liefde is begonnen op de boerderij van mijn grootvader’, verklaart ze. ‘Vandaag kan ik samen met onze deelnemers verder met eetbare planten experimenteren in ons voedselbos.’
De missie
‘Intussen hebben we samen met onze deelnemers, medewerkers en stagiairs een prachtig project opgebouwd,’ zegt Tom. ‘Maar het staat op losse grond.’ Waarom? Hun veld is van de gemeente Wommelgem, die Loof & Bezen een concessie van drie keer drie jaar verleent (maar die door de gemeente ook in het algemeen belang opgezegd kan worden). Met de aankoop van een aanpalend perceel zou die biologische oase eindelijk vaste grond onder zich krijgen.
Ondanks die uitdagingen en onzekerheden, zet Loof & Bezen vastberaden zijn missie voort. ‘We streven naar landbeheer en voedselproductie met een positieve milieu- en sociale impact’, zegt Ona. ‘Onze passie voor biolandbouw komt voort uit een bezorgdheid voor het klimaat én voor sociale kwesties in de maatschappij. Bij ons is er plaats voor iedereen. Natuur discrimineert niet. Daarnaast zoeken we steeds de middenweg tussen romantiek en efficiëntie op. We hebben een idyllisch beeld van hoe een bioboerderij eruit moet zien, maar vinden een goede werking enorm belangrijk. Een stabiel inkomen voor de boeren is cruciaal om ons duurzame model te ondersteunen.’
De aankoop van een aanpalend perceel is daarom een belangrijke, broodnodige stap om de toekomst van Loof & Bezen te verzekeren. In het beste scenario zorgt de aankoop ervoor dat ze naast de 400 deelnemers die hun CSA nu telt nog meer mensen kunnen voorzien van gezond, lokaal en biologisch voedsel en bloemen. Daarnaast hopen ze dan hun aanbod te vergroten en hun team te versterken met een vierde boer(in). Ook willen ze dolgraag eindelijk een schuur bouwen die voorzien is van zonnepanelen. ‘Niet enkel om ons materiaal in op te bergen, maar ook een plek die als polyvalente ruimte kan dienen voor zorg, educatie en communityvorming.’ In het slechtste scenario verliezen ze de grond waarop ze nu boeren, maar kunnen ze wel samen met hun deelnemers uitwijken naar het aanpalende perceel.
Groei mee!
Bij Loof & Bezen draait het duidelijk om community en samen de wereld veranderen. ‘We hadden ervoor kunnen kiezen om de grond zelf te kopen en hiervoor grote schulden aan te gaan’, zegt Kaat. ‘Maar dat past niet bij onze visie. We willen een collectief bezit, waar iedereen gelijk is en niemand de last of het voorrecht van individueel eigendom heeft. Door met De Landgenoten samen te werken, kunnen we die droom waarmaken.’
Laat ook jij Loof & Bezen verder bloeien/groeien? Door aandelen te kopen, kunnen we samen de grond veiligstellen en verzekeren we de toekomst van Loof & Bezen.
Koop hier je aandelen voor Loof en Bezen!
Foto's door Lien Wevers.